MANILA — Nanawagan sa mga Pilipino ang mga nakaligtas sa batas militar na maging mapagbantay at handang labanan ang posibleng pagbabalik sa authoritarianism sa pagkahalal ni Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. sa pagkapangulo.
Sa isang kamakailang talakayan sa virtual town hall tungkol sa “What Really Happened During Martial Law” na isinagawa ng advocacy group na Democracy Watch, sinabi ng mga survivors ng martial law na dapat maging mapagbantay ang mga Pilipino sa pagkapanalo ni Marcos laban sa pag-uulit ng kasaysayan sa pamamagitan ng pang-aabuso sa mandato ng pangulo.
Ang manunulat at propesor na emeritus ng Unibersidad ng Pilipinas na si Jose “Butch” Dalisay, na sa edad na 19 ay gumugol ng pitong buwan sa bilangguan noong panahon ng batas militar, na maaga niyang natanto na ang mga mulat at aktibong lumalaban sa diktadura ay nasa isang natatanging minorya.
“Some people say that streets got quieter as no protests were allowed. The fact that many people were hunted, killed or imprisoned, never reached the front page of the broadsheets,” dagdag ni Dalisay.
Binanggit din niya ang tungkol sa mga nakikilalang formula na ginagamit ng mga despot: “Crush the opposition, put a rubber stamp on it, feed the people with nutribuns and fake news, dazzle them with beauty contests and foreign royalty, make everyone’s business your business and deposit your savings in an offshore account.”
Dahil dito, lalong naghihirap ang mga mahihirap na Pilipino at yumaman ang mga mayayamang Pilipino, ayon sa author educator, dahil binanggit niya na sa paglipas ng mga taon, naging kampante ang mga tao.
Pinayuhan ni Dalisay ang mga nakababatang Pilipino na panagutin ang mga pinuno ng gobyerno.
“This is more your fight than ours,” aniya.
“(Our generation) will be gone in a few years. You better rise to that challenge,” dagdag niya.
Isinalaysay ng dating kalihim ng kalusugan na si Manuel Dayrit ang mga desisyong nakapagpabago ng buhay na ginawa niya bilang resulta ng First Quarter Storm noong siya ay aktibistang estudyante.
“We were full of youthful exuberance; we were idealistic and brimming with ideas about political change. We sought to create a just and equitable country. In all this turmoil, the slogan ‘Serve the People’ was, for me, the galvanizing call,” wika ni Dayrit.
Limampu’t dalawang taon mula noon, nabanggit niya na ang bansa ay nananatiling nasa kaguluhan.
“Even after martial law, the forces of Marcos are still around,” aniya.
Sinabi ni Judy Taguiwalo, isang dating propesor ng UP ng women and development studies at convenor ng Campaign Against the Return of the Marcoses to Malacañang o CARMMA, na siya ay nakulong ng mahigit apat na taon noong martial law, bilang miyembro ng UP student council at isang kawani ng Philippine Collegian, official student publication ng UP.
Hinikayat ni Taguiwalo ang kabataan na “huwag kalimutan,” na ipaglaban ang mga pangunahing pagbabago sa lipunan at wakasan ang impunity.
