MANILA – Inaasahan ng Commission on Population and Development (PopCom) ang pagtaas ng rate ng kapanganakan nang magsimula ang pandemya ng Covid-19 sapagkat maraming pamilya ang nanatili sa bahay at limitado ang pag-access sa mga pamamaraan ng pagpaplano ng pamilya.
Sa halip, nagkaroon ng malaking pagbawas sa bilang ng mga ipinanganak noong 2020, na may 1,516,042 milyon lamang ang nakarehistro – ang pinakamababang bilang mula pa noong 1986, nang 1,493,995 na kapanganakan ang naitala.
Ayon sa isang paunang ulat mula sa Philippine Statistics Authority noong Hunyo 2021, ang bilang ay mas mababa din sa 1.675 milyon na naitala noong 2019.
Nakita rin ng bansa ang pinakamababang bilang ng pag-aasawa sa huling 20 taon noong 2020, habang 240,133 ang ikinasal noong nakaraang taon, o 44 porsyento na mas kaunti sa 431,972 na ikinasal noong 2019.
Ang pagbawas ng rate ng kapanganakan, ayon kay Undersecretary for Population and Development Juan Antonio Perez III, ay sanhi ng isang kombinasyon ng mga kadahilanan kabilang ang mas kaunting mga kasal, mga kababaihan na ipinagpaliban ang mga pagbubuntis sa panahon ng pandemya, at ang pagtaas ng paggamit ng mga kababaihan sa mga modernong pamamaraan ng pagpaplano ng pamilya.
“What we feared at the onset of the pandemic did not happen,” wika ni Perez sa isang pahayag noong Linggo. “From the PSA numbers, it is clear Filipino women are deciding to delay having children, and families are deferring, or avoiding, to have more kids, as they were made well-aware of the possible hardships and inconveniences in securing medical, as well as family planning services, since the pandemic has severely impeded health care systems.”
Sa kabila ng mga paghihigpit sa paglalakbay at limitadong mga lokal na kakayahan sa pangangalaga ng kalusugan, nalulugod din si Perez sa kinalabasan ng mga serbisyo sa pagpaplano ng pamilya noong 2020, kasama ang pagdaragdag ng 400,000 mga gumagamit sa buong bansa, na tumataas sa kabuuang 8 milyong protektadong kalalakihan, kababaihan, at mag-asawa.
Ang pinagsamang pagsisikap ng pamahalaang pambansa sa pagsuporta sa mga programa ng pagpaplano ng pamilya ng lokal na pamahalaan, mga kaalyadong ahensya, at mga stakeholder mula sa publiko at pribadong sektor ay nagtaas ng kamalayan at interes ng mga Pilipino sa mga posibleng peligro na mabuntis at panganganak sa panahon ng krisis sa kalusugan.
Ang National Program on Population and Family Planning ng PopCom, na nagsimula noong 2019, ay nagtulak din upang palakasin ang mga serbisyo sa pagpaplano ng pamilya na nakabatay sa pamayanan.
Mga alalahanin
Binanggit ni Perez ang Nobyembre 2020 survey ng Social Weather Stations, na isiniwalat na ang mga hindi ginusto o hindi inaasahang pagbubuntis ay kabilang sa mga pangunahing alalahanin para sa karamihan ng mga kababaihang Pilipino habang umuusad ang pandemya.
Ayon sa ulat, nag-aalala din sila tungkol sa mga implikasyon ng Covid-19 sa kanilang kagalingan, pati na rin ang kagalingan ng kanilang pamilya, mga hindi pa isinisilang na bata, at ang pangkalahatang kalagayan ng bansa.
Sinabi ni Perez na ang pagbaba ng bilang ng mga kasal, pagbubuntis, at kapanganakan ay malamang na magpapatuloy sa taong ito.
“The number of those who gave birth between January and March 2021 were at 268,000, compared with the normal trend of 350,000. If that continues, we can see an even smaller addition to the population by year-end,” aniya.
Isinaad din niya na maaaring may pagkaantala sa pagpaparehistro ng kapanganakan, partikular sa mga lalawigan, dahil maaaring nahirapan ang mga komadrona sa pag-ulat sa kanila dahil sa pandemya.
Pagababa ng fertility
Ang fertility rate sa bansa ay nasa 2.5 na kapanganakan bawat babae, mula sa mataas na 6 noong 1960.
“Filipinos will eventually learn to live with Covid-19. As such, we may see increased births after the era of Covid, with family planning helping couples avoid unplanned pregnancies, unlike in the late 1940s and 1950s when there was no family planning program,” aniya.
Tungkol sa pagbaba ng pag-aasawa, naniniwala si Perez na ang mga Pilipino ay naging mas “impormal” sa kanilang mga relasyon.
Noong 2003, 593,553 ang nag-asawa.
“As such, PopCom will devote a significant amount of its energies on young people who are now living together, and are having difficulty in acquiring family planning services, under its recent mandate to address the root causes of teen pregnancy,” wika niya.
Ayon kay Perez, ang pagpaplano ng pamilya ay mahalaga din sa isang krisis sa kalusugan, dahil ito ay isang paraan upang makaahon pagkatapos ng pandemya.
“Alleviating poverty and the ability to plan one’s life should go together,” sinabi ni Perez.
