MANILA — Ibinunyag ni Transportation Secretary Jaime Bautista na ang Department of Budget and Management ay nakapaglaan na ng badyet na kailangan para sa Libreng Sakay na programa ng pamahalaan upang tumagal hanggang Disyembre ngayong taon.
Ginawa ni Bautista ang pahayag na ito sa isang panayam noong Huwebes ng umaga nang tanungin kung may sapat na pondo upang mapanatili ang mga subsidized na sakay hanggang sa katapusan ng taon.
Binigyan din ng libreng sakay ang mga mag-aaral sa mga riles bago ang kanilang pagbabalik sa harapang klase, kahit na ang Libreng Sakay para sa iba pang mga commuter ay natapos na sa Metro Rail Transit-Line 3.
Matatandaan, noong Hulyo ay pinalawig ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. ang Libreng Sakay na programa sa kahabaan ng EDSA busway carousel hanggang Disyembre bilang isa sa kanyang mga unang pagkilos bilang pangulo, kahit na inamin ng DOTr noong panahong iyon na hindi pa rin sigurado kung saan manggagaling ang pondo. Ang mga libreng sakay sa mga EDSA bus ay dapat na magtatapos sa parehong buwan.
Noong Miyerkules, inilunsad ni Bise Presidente Sara Duterte ang Peak Hours Augmentation Bus Service Libreng Sakay Program ng kanyang opisina.
Sa ilalim ng OVP initiative, dalawang bus ang ipapakalat sa Metro Manila, isa sa Davao City, isa sa Cebu at isa sa Bacolod.
Kahit na ang mga libreng sakay sa EDSA Carousel ay naging pinansiyal na saklay para sa mga commuter sa gitna ng krisis sa gasolina, ang mga commuter group ay nagpahayag ng alarma sa mahabang linya na nagpipilit sa mga commuter na maghintay ng ilang oras para lamang makakuha ng libreng sakay.
Nauna rito, nanawagan ang Move as One transport coalition sa pambansang pamahalaan na muling isaalang-alang ang programa, at sinabing mas makakasama ito kaysa makabubuti.
“In the experience of the EDSA Busway, we need to also look at the potential of expanding dedicated lanes for public transport to other routes, and to other major corridors,” wika ni transport economist Robert Siy, Move as One co-convenor sa Zoom interview.
“Because when we give a dedicated lane for buses or jeepneys, we enable them to deliver more round trips, within the same time period, they can operate faster, they can have more round trips, and when they have more round trips, they can carry more passengers. And that is one way we also increase the capacity of our transportation system.“
Sinabi ni Siy na habang ang mga commuter ay nakikinabang sa Libreng Sakay, ang pagtaas ng kapasidad sa transportasyon ay dapat na isang mas agarang pangangailangan kaysa sa pagpapagaan ng mga gastos sa transportasyon sa gitna ng krisis sa gasolina.
“In some Jeepney routes, we see that Libreng Sakay is offered maybe for like 20% of the jeepneys but the other 80% are forced to collect fares. And this creates a very distorted market on the same route because many of the commuters will want to shift into the vehicles offering Libreng Sakay,” aniya.
“So the other 80% are starved of their normal passengers and they are the ones now rendered unviable or loss-making as a result of that particular initiative. So, it can be harmful actually for the transport industry. And it can also be harmful for commuters if many operators stop operating when they are not part of the Libreng Sakay system.“
